Εναέρια ακροβατική κούνια (Trapeze)

Η εναέρια ακροβατική κούνια (Trapeze) είναι ένα όργανο το οποίο χρησιμοποιείται για την εκτέλεση ακροβατικών ασκήσεων. Αποτελείται από μία οριζόντια μπάρα η οποία κρεμιέται από την οροφή με την βοήθεια δύο σκοινιών τοποθετημένων στις άκρες της. Θεωρείται από τις πιο απαιτητικές εναέριες τέχνες και έχει μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία!

1856

Ήταν το καλοκαίρι του 1856, όταν ένας νεαρός γυμναστής, ο Γάλλος Jules Leotard απολάμβανε το μπάνιο του στην εσωτερική πισίνα του πατρικού του σπιτιού. Μια μέρα, παρατήρησε πάνω από την πισίνα μια σειρά σκοινιών τα οποία κρέμονταν από την οροφή. O Jules συνέδεσε σε αυτά τα σκοινιά μια οριζόντια μπάρα, θέλοντας τότε να μιμηθεί το γνωστό σε όλους μας… μονόζυγο.
Όντας ένας έμπειρος γυμναστής και με την ασφάλεια της πισίνας από κάτω του ο Jules ξεκίνησε να εκτελεί κάθε είδους ακροβατικά. Την ίδια χρονιά, στην γενέτειρά του, την Τουλούζ, παρουσίασε το πρώτο νούμερο Trapeze παγκοσμίως έχοντας από κάτω του για ασφάλεια στρώματα γεμισμένα με άχυρο.

1859

Μέχρι το καλοκαίρι του 1859, ο Jules, είχε προσθέσει στο νούμερό του και δεύτερο Trapeze δημιουργώντας αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως Flying Trapeze. Συγκεκριμένα στις 12 Νοεμβρίου 1859 σε μια παράσταση του Cirque Napoleon στο Παρίσι ο Jules, μεταπήδησε από το ένα Trapeze στο άλλο και έγινε στιγμιαία ήρωας! Το νούμερο αυτό ονομαζόταν «La Course aux Trapèze», διαρκούσε δώδεκα λεπτά, και ενώ αρχικά περιελάμβανε δύο Trapeze, σταδιακά αυξήθηκαν σε πέντε.

Jules Leotard

Από τότε το Trapeze είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ρεπερτορίου των παραστάσεων τσίρκο μέχρι και σήμερα.

Στον Jules Leotard οφείλουμε όχι μόνο την γέννηση του Τrapeze αλλά και τη διάδοση των ριψοκίνδυνων θεαμάτων στα τσίρκο. Τα τσίρκο μέχρι τότε ήταν μια επίδειξη της ανθρώπινης δύναμης και τίποτα άλλο. Μετά την εμφάνιση του Trapeze, στα τσίρκο προστέθηκαν όλα αυτά που προκαλούν αγωνία στο κοινό όπως για παράδειγμα οι θηριοδαμαστές και οι ακροβάτες.
Μια άλλη μεγάλη κληρονομιά που μας άφησε ο Jules, είναι το γνωστό ρούχο γυμναστικής «κορμάκι» το οποίο στα αγγλικά λέγεται leotard, από το επώνυμό του. Το αρχικό κορμάκι το οποίο φορούσε ο ίδιος στα νούμερά του, ήταν πλεκτό και του επέτρεπε ελευθερία κινήσεων αποκλείοντας τον κίνδυνο να μπλεχτεί κάποιο κομμάτι ρούχου με τα σχοινιά.

1870

Δυστυχώς, ο Leotard, δεν πρόλαβε να χαρεί την επιτυχία του καθώς πέθανε το 1870 στην Ισπανία από τύφο ή χολέρα σε ηλικία 28 ετών.

Flying Trapeze

Στα χρόνια που ακολούθησαν, στις παραστάσεις του Flying Trapeze προστέθηκε και δεύτερο άτομο. Ο ρόλος του δεύτερου ατόμου ήταν να πιάσει με τα χέρια του τον ακροβάτη που πραγματοποιούσε το άλμα από το ένα Trapeze στο άλλο κρεμάμενος κι ο ίδιος από το δεύτερο Trapeze.

1897

Η πρώτη διπλή περιστροφή στον αέρα (=double somersault) (από το ένα Trapeze στο άλλο) πραγματοποιήθηκε το 1897 και λίγο καιρό αργότερα η πρώτη τριπλή (=triple somersault) από την δεκαοχτάχρονη τότε Lena Jordan. Η τριπλή περιστροφή θεωρείτο τόσο επικίνδυνη που οι Ιταλοί ακροβάτες την ονόμασαν “Salto Mortale” (The Deadly Leap).

1975

Αυτό το κατόρθωμα δεν κατάφερε να ξεπεραστεί πάρα μόνο το 1975 από τον Αμερικανό Don Martinez ο οποίος πραγματοποίησε τρεισήμισι εναέριες περιστροφές.

1982

Στις 10 Ιουλίου 1982, ο Miguel Vazquez των Ringling Brothers, περιστρεφόμενος με περισσότερα από 80 μίλια/ώρα, πραγματοποίησε την πρώτη τετραπλή εναέρια περιστροφή (=quadruble somersault) στο Tucson της Αριζόνα, μπροστά σε ένα πλήθος 7.000 θεατών.

(Αν και υπάρχουν αναφορές πως το 1915 ο Ernie Clark κατάφερε 4 περιστροφές στον αέρα, δυστυχώς όμως κατά την διάρκεια πρόβας, μη καταφέρνοντας ποτέ να το επαναλάβει μπροστά σε κοινό)

2013

Το πιο πρόσφατο κατόρθωμα συνέβη στην Στουτγκάρδη της Γερμανίας το 2013 από τον Νοτιοκορεάτη Han Ho Song, ο οποίος έγραψε ιστορία πραγματοποιώντας για πρώτη φορά ΠΕΝΤΕ εναέριες περιστροφές (=quintuple somersault)

Πρωτοπόρο για την εποχή του νούμερο

Ένα ακόμα πρωτοπόρο για την εποχή του νούμερο, στο οποίο αξίζει να αναφερθούμε, είναι αυτό του 8χρονου Samuel Wasgate (aka El Niño ‘the boy’ Farini ).Εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1866 στο Chelsea Pleasure Gardens με το νούμερό του Le Tambour Aerial (the aerial drummer). Άφησε άναυδο το κοινό καθώς αιωρούνταν από το Trapeze στηριζόμενος μόνο στον αυχένα του ενώ παράλληλα έπαιζε τύμπανο!

Samuel Wasgate (aka El Niño ‘the boy’ Farini)

Σε αυτή την παράσταση είναι η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση διχτυού ασφαλείας.

Πλέον το Trapeze δεν είναι αποκλειστικότητα των τσίρκο και το συναντάμε σε σχολές ακροβατικών σε όλο τον κόσμο. Η δημιουργικότητα, ο αθλητισμός, η πειθαρχία και η αίγλη του τσίρκο έχουν έρθει στο προσκήνιο της σημερινής κοινωνίας.

Γνωρίζατε ότι: Το Trapeze ήταν μια δημοφιλής δραστηριότητα σε γυμναστήρια μέχρι τα τέλη του 1930, όταν καταργήθηκε σταδιακά από προγράμματα γυμναστικής για λόγους ασφαλείας.

Gina Lollobrigida as Lola in “Trapeze” movie (1956)

Βρες Trapeze στο www.verticalwise.shop

Πηγές:
www.vam.ac.uk/content/articles/d/development-of-circus-acts
www.historytoday.com/richard-cavendish/first-flying-trapeze-performed